Uskrs je najvažniji i najradosniji hrišćanski praznik koji slavi vaskrsenje Isusa Hrista, sina Božijeg. Ovaj praznik ima centralno mesto u pravoslavnoj hrišćanskoj tradiciji i ujedno simbolizuje pobedu života nad smrću, svetlosti nad tamom i dobra nad zlom.
Pasha, Vaskrs je i najstariji i najvažniji hrišćanski praznik, temelj hrišćanske crkvene godine, veza sa praznicima Starog zaveta i centar pokretnih praznika.
Sveti Jovan Damaskin u irmosu Osme pesme Kanona, Vaskrs naziva praznikom nad praznicima, svečanost nad svečanostima.
Svedočanstva o novozavetnoj Pashi u prvom veku su kratka i nepotpuna. Prvo potpuno svedočanstvo nalazi se u drugom veku, a to je pismo Svetog Irineja Lijonskog upućeno episkopu rimskom Viktoru.
Današnja služba je sačuvala stare elemente, a to se ogleda u pevanju Kanona Velike subote na Pashalnom bdeniju.
„Prosvetimo se narode, jer Hristos Bog prevede iz smrti u život i sa zemlje na nebo nas koji mu pevamo pobedničku pesmu“ – ovim rečima počinje bogoslužbena pesma koja se zove Vaskršnji kanon ili Pashalni kanon, jer se praznik Vaskrsa još naziva i Pasha.
Pasha je bila najveći jevrejski praznik, istovremeno Pasha u prevodu znači prelazak, a vaskrsenje Hristovo predstavlja prelazak iz smrti u život.
Datum proslave pravoslavnog Uskrsa se razlikuje od godine do godine, jer se određuje prema Julijanskom kalendaru, koji se koristi u Pravoslavnoj crkvi. Uskrs uvek pada u nedelju, nakon prvog prolećnog punog meseca, što može varirati od 4. aprila do 8. maja.
Pripreme za pravoslavni Uskrs počele su Velikim postom, koji traje četrdeset dana i simbolizuje pokajanje, uzdržavanje i duhovno pročišćenje. Vernici su se tokom ovog perioda uzdržavali od hrane životinjskog porekla, kako bi se fizički i duhovno pripremili za proslavu Vaskrsenja Hristovog.
Na sam dan Uskrsa koristi se tradicionalni pozdrav „Hristos vaskrse!“ i odgovor „Vaistinu vaskrse!“. Oni se razmenjuju među vernicima, čime se potvrđuje verovanje u vaskrsenje Isusa Hrista.
Hrišćani Vaskrs slave tri dana, pa su u kalendaru Srpske pravoslavne crkve crvenim slovom obeleženi Vaskršnji ponedeljak i Vaskršnji utorak.
