Ovaj praznik je ustanovljen u 11. veku, a prema crkvenom kalendaru, obeležava se 30. januara po starom, julijanskom kalendaru.
Sveta tri Jerarha predstavljaju tri vrhunska teologa i propovednika, a njihov zajednički praznik bio je odgovor na nesuglasice među vernicima o tome koji od njih je najveći.
Prema predanju, u vreme cara Aleksija Komnina, među učenim ljudima u Carigradu došlo je do nesuglasica, jer su jedni smatrali Vasilija Velikog najuzvišenijim zbog njegove čistote i hrabrosti, drugi su uzdizali Grigorija Bogoslova zbog njegove dubine u bogoslovlju, dok su treći favorizovali Jovana Zlatoustog zbog njegove neprevaziđene krasnorečivosti i sposobnosti da jasno izlaže veru.
Ove nesuglasice bile su razlog za podelu na Vasilijane, Grigorijane i Jovanite.
Međutim, prema Božjem promislu, episkopu Jovanu iz Evhajta ukazala su se tri svetitelja u snu i poručili mu da su „jedno u Boga“ i da među njima nema prvog, drugog niti trećeg.
Ovaj mirni susret svetitelja rešio je nesuglasice, a oni su episkopu dali savet da se ustanovi jedan zajednički praznik u čast svih trojice.
Tako je 12. februar postao dan kada se slavi Sveta tri Jerarha.
Za Srpsku pravoslavnu crkvu, ovaj praznik ima poseban značaj, jer se obeležava crvenim slovom u crkvenom kalendaru.
Danas se vernici okupljaju u crkvama, uz svečanu liturgiju i molitve.
Preporučuje se da se dan provede u miru i veselju, a tradicionalno, dok se izbegavaju teži fizički poslovi, kao i pranje veša, koje je na ovaj dan strogo zabranjeno.
Verovanje kaže da Sveta tri Jerarha štite ljude i životinje od mraza i zlih vetrova.
Na osnovu vetrova koji duvaju na ovaj dan, prognozira se kakvo će vreme biti tokom godine.
Južni vetar nosi plodnu i bogatu godinu, dok severac donosi hladnu i lošu godinu.
Istočni vetrovi označavaju nestašice, a zapadni donose izobilje u ribi i mleku.
Sveta tri Jerarha nisu samo crkveni praznik, već i važan nacionalni i školski praznik za grčki narod, a kod Srba je ovaj dan poznat kao krsna slava mnogih manastira i crkava, te se slavi u okviru esnafa metalaca.
